CUPT: Intensywne przygotowania do przetargów na przewozy dalekobieżne

Prace nad powołaniem Krajowego Zarządu Transportu są elementem zbliżającej się liberalizacji pasażerskich przewozów dalekobieżnych i międzynarodowych. – Obecnie CUPT zostały powierzone nowe zadania: wsparcie Ministerstwa Infrastruktury w organizacji przewozów dalekobieżnych – przypomniał wicedyrektor Jasiak. Przygotowania przebiegają stopniowo, a powołanie KZT będzie jednym z kolejnych kroków. Chodzi, rzecz jasna, nie o przewozy komercyjne, lecz dotowane z budżetu państwa (kontrakt na usługi publiczne, Public Service Contract – PSC).

Projekt poznamy w najbliższych miesiącach

Na jakim etapie tego procesu jest CUPT? – Przygotowujemy założenia i materiały dotyczące otwarcia rynku. Współpracujemy w tym zakresie z innymi interesariuszami – zarówno na poziomie wojewódzkim, jak i na całym rynku – odpowiedział Jasiak. Jak zaznaczył, inicjatywa legislacyjna i ostateczne zdefiniowanie zakresu działań nowej instytucji należy do Ministerstwa Infrastruktury, któremu CUPT udziela tylko wsparcia w tym zakresie. – Projekt znajduje się wewnątrz MI. Wydaje się, że w kolejnych tygodniach lub miesiącach ujrzy światło dzienne. Powinien być poddany w jakiejś postaci konsultacjom – stwierdził.

Właśnie z powodu etapu, na jakim są prace, trudno dziś przesądzać o szczegółach związanych z zakresem zadań KZT. – Będą one przedmiotem działań na poziomie legislacyjnym. Chcemy, by była to instytucja odpowiedzialna za organizację przewozów dalekobieżnych w Polsce. Przejmie ona tę odpowiedzialność od MI. Wyjątkiem będzie obszar planowania: działania związane z nim, w tym – opracowywanie planu transportowego, mają pozostać w gestii ministerstwa – zapowiedział wiceszef CUPT.

Jego zdaniem będzie to instytucja mająca szersze spojrzenie na rynek przewozowy w Polsce, zajmująca się nie tylko przeprowadzaniem procesu przetargowego, ale i – chociażby – tym, jak należy powiązać ze sobą przewozy komercyjne i dofinansowywane przez państwo i jak ukształtować rynek na styku z pociągami zamawianymi przez samorządy. – Będzie też zajmowała się kształtowaniem rozkładów jazdy, a nawet niektórymi zagadnieniami związanymi z ruchem towarowym. Zapewne będzie to jednak ewoluowało w toku dalszych prac – zastrzegł.

Dwa lata na przygotowania dla wykonawców

Już we wrześniu przedstawiciele Urzędu Transportu Kolejowego ostrzegali, że czasu na przygotowania zostało niewiele. Tymczasem wyprzedzenie w ogłaszaniu przetargów na przewozy dalekobieżne powinno być jak największe, by nie doszło do poślizgów: wykonawcy wybrani w konkurencyjnych przetargach muszą zacząć świadczyć przewozy w grudniu 2030 r. – Jesteśmy świadomi, że czasu jest mało. Dzięki temu pewne działania już są realizowane – zapewnił Jasiak.

Jednym z nich było określenie harmonogramu dalszych prac. – Zakładamy, że wykonawcy będą mieli ok. 2 lat na mobilizację. Podpisanie umów musi więc nastąpić do grudnia roku 2028. O ponad rok wcześniej musi nastąpić ogłoszenie przetargów. Jeszcze wcześniej konieczne będzie przygotowanie całego zakresu prac związanych z ukształtowaniem założeń dotyczących przetargów, pakietów przetargowych, przygotowanie wzorów umów i skonsultowanie ich z rynkiem. Wstępne konsultacje rynkowe mają rozpocząć się na początku przyszłego roku – poinformował mówca.

Rzeczywistość, w której działa branża kolejowa, ulegnie w najbliższych latach – również wskutek unijnego rozporządzenia dotyczącego przepustowości, które ma zostać zaadaptowane w przyszłym roku – głębokim zmianom. – Dziś dość medialnym tematem jest wejście w przestrzeń przewozów komercyjnych RegioJet na poziomie kilku połączeń. W roku 2030 rynek komercyjny będzie znacznie bardziej dojrzały, a konkurencja będzie odbywała się na poziomie kilku pakietów przetargowych – zapowiedział wiceszef CUPT. Rolą ustawodawcy i rządu jest przewidywanie, co może się wydarzyć w okresie ogłaszania pierwszych przetargów i zawierania umów, by sprawnie zarządzać tą rzeczywistością. – Budujemy kompetencje i przygotowujemy się do tego, by wypełnić tę rolę jak najlepiej – zakończył.